Những hoạt động ngoại giao của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại ATK Thái Nguyên trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp

Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp cách mạng vĩ đại của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp giải phóng của dân tộc. Tháng 12/1946, kháng chiến toàn quốc bùng nổ, Bác đã cùng Trung ương Đảng trở lại An toàn khu (ATK) vùng Việt Bắc, trong đó có Thái Nguyên để lãnh đạo toàn dân kháng chiến kiến quốc. Với cương vị Chủ tịch nước và sau đó là Chủ tịch Đảng, Người còn là nhà ngoại giao kiệt xuất, là Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên, trực tiếp dẫn dắt, chỉ đạo những thế hệ cán bộ ngoại giao tiền bối trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp tại ATK. Những hoạt động ngoại giao của Bác giai đoạn 1947 - 1954 tại ATK Thái Nguyên đã cho thấy đỉnh cao của tư tưởng, phong cách, nghệ thuật ngoại giao Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, để lại những bài học lớn về đối ngoại cho những giai đoạn cách mạng tiếp theo và đến ngày nay khi đất nước hướng tới các mục tiêu phát triển quan trọng trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.

Chủ tịch Hồ Chí Minh với Bộ Tổng tham mưu trên quê hương Thái Nguyên trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp

Trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược (1945 - 1954), với tầm nhìn chiến lược, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiên đoán được âm mưu, hành động của thực dân Pháp và Người đã quyết định trở lại Việt Bắc để xây dựng An toàn khu kháng chiến (sau này gọi tắt là ATK kháng chiến) trên địa bàn các huyện Định Hóa, Đại Từ, Phú Lương, Võ Nhai (Thái Nguyên), Chợ Đồn (Bắc Kạn), Sơn Dương, Yên Sơn, Chiêm Hóa (Tuyên Quang). Trong đó, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu đóng ở huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên, nơi đặt cơ quan đầu não chỉ đạo kháng chiến của Trung ương Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng ở và làm việc tại ATK Định Hóa - Thái Nguyên lãnh đạo đất nước trong những năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Những sự kiện quan trọng diễn ra tại ATK Định Hóa - Thái Nguyên từ chiến dịch Việt Bắc Thu Đông năm 1947 đến chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954

Là nơi địa thế hiểm trở “tiến khả dĩ công, thoái khả dĩ thủ”, nên sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, dự báo khó tránh khỏi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, với tầm nhìn chiến lược, Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định chọn một số địa điểm nằm sâu trong căn cứ địa Việt Bắc xây dựng An toàn khu (ATK) của Trung ương, trong đó, trung tâm là huyện Định Hoá (Thái Nguyên). Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1946 - 1954), tại đây đã diễn ra nhiều sự kiện lịch sử quan trọng.

Hậu phương Thái Nguyên góp phần quan trọng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp

Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Ý nghĩa lịch sử, giá trị thời đại

Công tác thi đua, khen thưởng có tầm quan trọng đặc biệt, góp phần tạo ra động lực thúc đẩy các hoạt động cách mạng. Không phải ngẫu nhiên, từ những ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, trong hoàn cảnh đất nước vô vàn khó khăn, ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc” tại xóm Nà Lọm, xã Phú Đình, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên.

Những chủ trương, quyết sách của Trung ương Đảng, Bác Hồ tại ATK Thái Nguyên trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp

Lực lượng Công an nhân dân góp phần bảo vệ vững chắc An toàn khu Trung ương trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp

Trải qua 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, lực lượng công an nhân dân đã phát huy vai trò nòng cốt thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ ATK Trung ương, bảo vệ Đảng, bảo vệ cơ sở và lực lượng cách mạng.

Bác Hồ với văn nghệ sĩ, trí thức ở chiến khu Việt Bắc trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp

Sau khi đọc Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (19/12/1946), Chủ tịch Hồ Chí Minh rời làng Vạn Phúc, Hà Đông để di chuyển dần nơi ở và làm việc của cơ quan Chính phủ lên chiến khu Việt Bắc. Những nghệ sĩ, trí thức  yêu nước đã góp phần làm nên thắng lợi của cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám 1945, nay nguyện một lòng đi theo Chủ tịch Hồ Chí Minh lên chiến khu để tiến hành cuộc trường chinh, bảo vệ thành quả của nước Việt Nam mới.

ATK Thái Nguyên - Tầm nhìn chiến lược và giá trị trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: Một cuộc cách mạng muốn thắng lợi thì phải giải quyết tốt những vấn đề xây dựng căn cứ địa cách mạng, tổ chức các đội quân du kích nông dân và chiến tranh du kích. Căn cứ địa cách mạng là vùng được chọn làm bàn đạp xây dựng và phát triển phong trào cách mạng rộng ra các vùng khác; phải có khả năng tạo ra được những cơ sở chính trị, quân sự, kinh tế, xã hội và địa lý thuận lợi cho đấu tranh cách mạng. Đây chính là tư tưởng quan trọng và đúng đắn của Người về xây dựng căn cứ địa, bao gồm việc chọn chỗ đứng chân, dự báo tình thế cách mạng trực tiếp và tập trung xây dựng căn cứ địa, trung tâm của căn cứ địa. Do vậy, ngay sau khi trở về nước chỉ đạo cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ trương xây dựng căn cứ địa cách mạng. Người đã chọn Cao Bằng, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Bắc Kạn để xây dựng An toàn khu (ATK) kháng chiến. Trong đó, ATK Thái Nguyên, “Thủ đô kháng chiến”, nơi đứng chân các cơ quan của Trung ương Đảng, Chính phủ và Quân đội trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Bác Hồ với Thái Nguyên - Thái Nguyên với Bác Hồ trong cách mạng đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Thái Nguyên là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, có những đóng góp to lớn trong tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc; là phên dậu phía Bắc kinh thành Thăng Long; nơi đây tiến khả dĩ công, thoái khả dĩ thủ, “tiến có thể đánh, lui có thể giữ”. Chính vì vậy, Thái Nguyên nhận được sự quan tâm của Đảng và Bác Hồ từ rất sớm bởi nơi đây “có nhân dân tốt, có cơ sở chính trị tốt, là vùng đất hiểm trở, có núi bao bọc thuận lợi cho việc bài binh bố trận”.

Tuyên Quang: Phát huy tiềm năng, thế mạnh và đẩy mạnh liên kết với Thái Nguyên, các tỉnh vùng Việt Bắc vì mục tiêu phát triển bền vững

Tuyên Quang là vùng đất có bề dày lịch sử, văn hóa. Với 22 dân tộc cùng chung sống, những nét đặc trưng của văn hóa các dân tộc đã kết tinh trong cộng đồng dân cư, tạo nên những sắc thái riêng biệt và trở thành những di sản văn hóa phong phú. Xác định việc giữ gìn và phát triển văn hóa là nhiệm vụ quan trọng, tỉnh Tuyên Quang đã luôn quan tâm xây dựng, phát triển văn hóa, con người, đáp ứng yêu cầu thưởng thức văn hóa tinh thần và xây dựng con người Tuyên Quang phát triển toàn diện.

Tăng cường hợp tác để quyết tâm xây dựng tỉnh Bắc Kạn phát triển nhanh, bền vững

Bắc Kạn là tỉnh thuộc vùng trung du và miền núi phía Bắc, cách Thủ đô Hà Nội 170 km. Tỉnh được tái lập từ ngày 1/1/1997, trên cơ sở chia tách 4 huyện, thị xã của tỉnh Bắc Thái và 2 huyện của tỉnh Cao Bằng. Diện tích tự nhiên của tỉnh là 4.859 km2, dân số khoảng 323,7 nghìn người, với hơn 88% là đồng bào dân tộc thiểu số. Toàn tỉnh có 8 đơn vị hành chính, trong đó có 1 thành phố (thành phố Bắc Kạn) và 7 huyện (Ba Bể, Bạch Thông, Chợ Đồn, Chợ Mới, Na Rì, Ngân Sơn, Pác Nặm), với 108 xã, phường, thị trấn (6 phường, 6 thị trấn và 96 xã). Đồng bào các dân tộc tỉnh Bắc Kạn là những con người nhân hậu, có tinh thần yêu nước và có bề dày truyền thống cách mạng.

Phát huy giá trị các di tích, địa điểm di tích về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thái Nguyên

Thái Nguyên là địa bàn quan trọng của Việt Bắc, được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng chọn làm “Thủ đô kháng chiến”. Nơi đây đã ghi dấu biết bao sự kiện lịch sử của toàn dân tộc trong những ngày trước khởi nghĩa (1945) cũng như suốt chặng đường trường kỳ kháng chiến của toàn dân tộc (1945 - 1954). Với địa hình thuận lợi, phù hợp với việc xây dựng các khu căn cứ vững chắc, an toàn, đồng thời có cơ sở và phong trào quần chúng vững mạnh, các ATK tại Thái Nguyên dần được hình thành và trở thành căn cứ địa vững chắc cho cách mạng, cho kháng chiến. Từ mảnh đất này, các quyết sách lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và Chính phủ đã ra đời, lãnh đạo toàn dân kháng chiến chống thực dân Pháp, tiến tới chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, kết thúc chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương.

Từ ATK Định Hóa đến chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954), An toàn khu (ATK) do Trung ương xây dựng ở Định Hoá và một số huyện giáp ranh của ba tỉnh Thái Nguyên, Tuyên Quang, Bắc Kạn là An toàn khu lớn nhất và quan trọng nhất. Đó là căn cứ của cơ quan đầu não kháng chiến cả nước ta. Từ đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng, Chính phủ đã lãnh đạo quân và dân ta tiến hành kháng chiến thắng lợi.

Thái Nguyên từ Cách mạng Tháng Tám 1945 đến khi Chủ tịch Hồ Chí Minh về ATK Định Hóa cùng Trung ương Đảng, Chính phủ lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (20/5/1947)

Thái Nguyên, mảnh đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa, từng là “phên dậu” trong cuộc đấu tranh chống các thế lực xâm lược phương Bắc bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Thái Nguyên trở thành một trong những địa phương trọng yếu để xây dựng An toàn khu Trung ương (ATK). Tại đây, nhiều quyết sách quan trọng của Trung ương Đảng, Chính phủ và Hồ Chủ tịch đã đưa cuộc kháng chiến của dân tộc tới thắng lợi hoàn toàn. Thái Nguyên trở thành “Thủ đô kháng chiến” bởi những giá trị truyền thống và vị thế địa - chính trị đặc biệt quan trọng, đáp ứng được yêu cầu của lịch sử trong bối cảnh đó.

Thái Nguyên trong tiến trình đấu tranh cách mạng và kháng chiến của dân tộc

Lịch sử đã chứng minh mỗi vùng trên đất nước ta đều có tầm quan trọng và vị trí chiến lược khác nhau, bổ sung, hỗ trợ cho nhau trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước, tạo nên thế đứng và sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Nằm ở vị trí chuyển tiếp giữa châu thổ sông Hồng với miền núi phía Bắc của Tổ quốc, trải qua những biến chuyển của lịch sử và thời đại, Thái Nguyên luôn nổi lên là một địa bàn trọng yếu trong bảo vệ và phát triển đất nước.

Xây dựng tỉnh Thái Nguyên trở thành cực tăng trưởng của vùng Thủ đô Hà Nội - Tiềm năng, thách thức và cơ hội

Theo lý thuyết Cực tăng trưởng, đối với mỗi vùng, hầu như không thể phát triển đồng đều mọi tọa độ lãnh thổ trong cùng một thời gian; ngược lại, luôn có xu hướng phát triển mạnh ở một số điểm - tọa độ nào đó trong khi một số nơi khác chậm phát triển hơn, thậm chí, trì trệ. Các tọa độ phát triển mạnh và nhanh hơn thường có ưu thế, lợi thế so với toàn vùng, có khả năng lôi kéo, dẫn dắt và lan tỏa phát triển toàn Vùng, được gọi là Cực tăng trưởng.
Cực tăng trưởng được định nghĩa là một tập hợp các ngành (sản xuất, dịch vụ, bao gồm dịch vụ công), được tập trung trong một tọa độ không gian xác định của một vùng lãnh thổ, có khả năng tạo động lực tăng trưởng mới và mạnh cho nền kinh tế vùng.

Phát huy truyền thống cách mạng thực hiện có hiệu quả chương trình chuyển đổi số, góp phần phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân; xây dựng Thái Nguyên trở thành một trong những trung tâm kinh tế công nghiệp hiện đại của khu vực trung du miền

Thái Nguyên là tỉnh giàu truyền thống cách mạng, trên mảnh đất này đã ghi danh nhiều anh hùng dân tộc, danh nhân lịch sử. Cách đây 105 năm, cuộc khởi nghĩa Thái Nguyên do Đội Cấn và Lương Ngọc Quyến lãnh đạo kéo dài hơn 6 tháng đã làm rung chuyển chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương, chấn dộng dư luận thế giới, đã viết nên trang sử vàng oanh liệt chống thực dân Pháp xâm lược của quân và dân Thái Nguyên nói riêng, Việt Nam nói chung.

Phát huy giá trị Di tích quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa gắn với phát triển du lịch văn hóa, du lịch về nguồn

Đến hết năm 2021, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có trên 1.000 di tích đã được kiểm kê, trong đó, có 292 di tích được xếp hạng (1 di tích quốc gia đặc biệt gồm 13 điểm; 55 di tích quốc gia; 224 di tích cấp tỉnh); có 550 di sản văn hóa phi vật thể được kiểm kê, trong đó có 17 di sản được đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia; thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam, trong đó có Thái Nguyên chính thức được UNESCO ghi danh tại Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào ngày 13/12/2019. Các di tích đã được kiểm kê, lập hồ sơ, lập hồ sơ xếp hạng, bảo vệ và phát huy giá trị theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa, trong đó, Khu di tích quốc gia đặc biệt An toàn khu (ATK) Định Hóa đã được tỉnh Thái Nguyên đặc biệt quan tâm đầu tư trùng tu, tôn tạo.